James Francis Edward Stuart, znany jako “Stary Pretendent” – właśnie on stał się ogniskiem nadziei dla zwolenników dynastii Stuartów, którzy od lat tęsknili za powrotem na tron brytyjski.
Stuartowie byli królewską dynastią, która panowała w Anglii, Szkocji i Irlandii przez ponad dwa stulecia. Jednak reformacja i konflikt religijny doprowadziły do wojny domowej w XVII wieku. W jej wyniku tron objęła dynastia Hanoverów, a przedstawiciele Stuartów zostali usunięci z linii sukcesji.
Nie wszyscy pogodzili się jednak z tą zmianą. Zwolennicy dawnej dynastii, zwani jakobitami, wierzyli w prawo Jamesa Francisa Edwarda Stuarta do tronu.
Rebelia Jacobitek, która wybuchła na początku XVIII wieku, była ostatnią i najbardziej krwawą próbą przywrócenia Stuartów do władzy. W jej trakcie doszło do kilku spektakularnych bitew, które wstrząsnęły ówczesną Europą.
Przyczyny Rebelii Jacobitek
Istniało wiele czynników, które doprowadziły do wybuchu Rebelii Jacobitek. Po pierwsze, jak już wspomniano, wielu Brytyjczyków wciąż wierzyło w prawo dynastii Stuartów do tronu. Ta grupa czuła się pokrzywdzona przez przejęcie władzy przez Hanoverów i pragnęła przywrócenia dawnej świetności.
Po drugie, niezadowolenie z polityki rządu brytyjskiego rosło. Polityka ekonomiczna, w tym podatki nałożone na Szkotów i Irlandczyków, wzbudzała gniew i frustrację.
Trzecim czynnikiem była sytuacja polityczna w Europie. Wojny sukcesyjne w Hiszpanii i Francja oferowały Stuartów szansę na uzyskanie poparcia zagranicznego.
Przebieg Rebelii Jacobitek
Rebelia Jacobitek rozpoczęła się w 1715 roku w Szkocji. Pierwsza próba przywrócenia dynastii Stuartów zakończyła się klęską.
W 1745 roku doszło do drugiej i najbardziej spektakularnej Rebelii Jacobitek. Charles Edward Stuart, syn “Starego Pretendenta”, wylądował w Szkocji z niewielką armią i szybko zyskał poparcie lokalnej ludności.
Jakobici odnieśli początkowo kilka sukcesów, zwyciężając w bitwach pod Prestonpans i Falkirk Muir. Ich marsz na południe Anglii budził grozę wśród zwolenników Hanoverów.
Niestety, kampania jakobicka zakończyła się klęską. W bitwie pod Culloden w 1746 roku armia Hanoverów rozgromiła siły jakobickie. Charles Edward Stuart zbiegł do kontynentu i Rebelia Jacobitek dobiegła końca.
Konsekwencje Rebelii Jacobitek
Rebelia Jacobitek miała daleko idące konsekwencje dla historii Wielkiej Brytanii:
- Upadek dynastii Stuartów: Rebelia Jacobitek zakończyła ostatecznie wszelkie nadzieje na powrót Stuartów do władzy.
- **Wzrost centralizacji władzy:**Klęska jakobitów przyczyniła się do umocnienia pozycji rządu brytyjskiego i ograniczenia autonomii Szkocji.
Zapamiętajmy: Rebelia Jacobitek była ostatnim wielkim konfliktem religijnym i dynnastycznym w Wielkiej Brytanii.
Data | Wydarzenie |
---|---|
1715 | Pierwsza Rebelia Jacobita, zakończona klęską |
1745 | Druga Rebelia Jacobita, prowadzona przez Charlesa Edwarda Stuarta |
1746 | Bitwa pod Culloden – klęska jakobitów |
Rebelia Jacobitek stanowiła ważny moment w historii Wielkiej Brytanii. Pozostawiła ona ślad na mapach politycznych, a także w pamięci ludzkiej. Opowieść o walce o tron, o nadziei i rozczarowaniu, jest ciągle żywa i inspiruje do refleksji nad tym, jak kruche są granice władzy.